Kolka - groźna choroba u koni.

• KOLKA (MORZYSKO)

Objawy: zaparcie całkowite lub oddawanie kału twardego i suchego.  Tętno wysokie: 40-100+ razy/min.  Bóle stałe lub okresowe (z przerwami nawet wielodniowymi) o różnym nasileniu, wzdęcie,  bezruch lub  sztywne ruchy, pot, osowiałość, grzebanie kończyną, nieustanne chodzenie, pokładanie się  i tarzanie,  skubanie boków, kopanie brzucha, nieprawidłowe (ciągłe) odgłosy pracy przewodu pokarmowego lub  całkowity brak odgłosów.  Brak apetytu, nie pobieranie wody (picie pozorne).  Przy bardzo silnym natężeniu bólu koń klęka, przysiada na zadzie, kładzie się. Koniowi trzeba udzielić natychmiastowej pomocy: boki należy mocno rozcierać słomą, konia nakryć kołderką i powoli  oprowadzać. Konieczna jest pomoc lekarska. Rzadko duże powiększenie brzucha. Stadium końcowe: duszność, silne drgawki, obfite pocenie, zataczanie się, silne odwodnienie,  trudno wyczuwalne, wyraźnie przyspieszone tętno.

Przyczyna: zbyt obfite żywienie paszami treściwymi, zadanie łatwo fermentującej się paszy  przegłodzonemu koniowi po wyczerpującej pracy, zadanie zepsutej paszy, raptowna zmiana  sposobu żywienia, postawienie spoconego konia w przeciągu. Duża ilość niestrawionego pokarmu,  powodująca blokadę jelita. Kolka może być również wywołana przez pasożyty bytujące w  przewodzie pokarmowym, np.glisty. Problemy z przewodem pokarmowym: jego  rozszerzenie,  nadmierna motoryka, zapalenie ścian. Problemy z otrzewną: naciągnięcie lub zapalenie.  Także niekontrolowane galopy.

Postępowanie: objawy kolki są podobne do objawów wielu innych chorób (m.in. ochwatu,  zapalenia mięśni, jelit, otrzewnej, zatruć). Kolek jest ok. 35 typów, zależnie od ich przyczyny. Leczenie jest bardzo zróżnicowane w zależności od typu choroby. Z tych powodów niedopuszczalne jest podejmowanie leczenia  samodzielnie. Należy natychmiast wezwać weterynarza, który m.in. obowiązkowo powinien wykonać badanie  rektalne (za wyjątkiem kuców i źrebiąt). Do czasu przybycia nasłuchiwać odgłosów perystaltyki jelit w celu śledzenia ich zmian. Ugniatać jamę brzuszną w celu stwierdzenia bolesności. Oprowadzać stale konia w stępie (zmuszać do ruchu). Leczenie kolki trwa od 1 do 7 dni. Zastosowanie leczenia nieodpowiedniego dla danego typu kolki  może prowadzić do śmierci zwierzęcia. Leczenie może polegać na: - podaniu środków przeciwbólowych (detomidyna, hioscyna, petydyna, wodnik chloralu itp., także w połączeniu z butorfanolem); działają od 45 minut do 2 godzin. Acetylopromazyna nie zalecana. - podanie środków  poślizgowych, czasem przeczyszczających (olej mineralny przez sondę nosowo-żołądkową, w ciężkich stanach dokusan sodowy z wodą), połączone z nawadnianiem. - podanie leków przeciwskurczowych (nie zaleca się atropiny, dipyryny, mispamolu) - podanie elektrolitów i leków przeciwbakteryjnych - leczenie chirurgiczne poprzedzone intensywnym nawodnieniem; konieczne zwłaszcza przy kolkach  nawracających, zwracaniu płynów przez sondę, bólach mimo podania środków przeciwbólowych,  silnym rozszerzeniu brzucha, gwałtownych pogorszeniach stanu konia. Profilaktyka w karmieniu: unikać paszy nieświeżej, suchego ziarna pęczniejącego, dużych ilości pasz (zwłaszcza soczystych), mączek i pasz objętościowych drobno ciętych, świeżego siana.  Unikać przekarmiania, stosować karmienie wielokrotne w ciągu dnia, ale małymi ilościami. Tarnikowanie zębów. Ścisłe przestrzeganie terminów odrobaczania. ~Aria